Roczną składkę zdrowotną rozliczamy w kwietniowej deklaracji ZUS. Termin na wysłanie tej deklaracji mija 20 maja. Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców. Nie obejmuje osób rozliczających się kartą podatkową, właścicieli jednoosobowych spółek z o.o. i spółek komandytowych.
Przedsiębiorcy, którzy zawiesili lub zamknęli działalność w roku ubiegłym również muszą rozliczyć roczną zdrowotną.
Zwolnienia ze składki zdrowotnej
Niektóre grupy przedsiębiorców mogą korzystać ze zwolnienia ze składki zdrowotnej. Są to:
- emeryci i renciści pobierający świadczenia w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie, a którzy opłacają podatek w formie karty podatkowej lub ich miesięczny przychód z działalności nie przekracza połowy minimalnej emerytury,
- osoby posiadające orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, a które opłacają podatek w formie karty podatkowej lub ich miesięczny przychód z działalności nie przekracza połowy minimalnej emerytury,
- osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę zarabiające na niej mniej od minimalnego wynagrodzenia, jeśli wybrali jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a ich miesięczny przychód z działalności nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia,
- osoby uprawnione do otrzymania zasiłku macierzyńskiego i pobierające go w wysokości podwyższonej do kwoty świadczenia rodzicielskiego.
Przychody osiągnięte w miesiącach, w których dana osoba korzysta ze zwolnienia, są wyłączone z podstawy rocznej składki zdrowotnej.
Obniżenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy
Gdy osoba posiadająca umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności podlega z tytułu prowadzenia działalności (nie może mieć innych tytułów do podlegania ubezpieczeniom) obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu i jest opodatkowana skalą podatkową, to roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnego podatku dochodowego od osób fizycznych za dany rok kalendarzowy. Przysługuje to od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym został otrzymany stopień niepełnosprawności.
Minimalna składka zdrowotna
Minimalna wartość rocznej podstawy składki zdrowotnej za 2023 roku wynosi 41 880,00 zł (3 490,00 zł × 12 miesięcy). Oznacza to, że przedsiębiorcy zarówno korzystający z opodatkowania według skali podatkowej, jak i podatku liniowego musieli do ZUS-u wpłacić co najmniej 9% wartości tej podstawy, czyli za rok 2023 kwotę 3 769,20 zł.
Jak wyliczyć roczną składkę zdrowotną
Aby wyliczyć roczną składkę zdrowotną, należy pomnożyć roczny dochód przez:
- 9% – na skali podatkowej,
- 4,9% na podatku liniowym.
Dochód potrzebny do wyliczenia rocznej składki zdrowotnej ustalamy w następujący sposób: przychód osiągnięty za dany rok pomniejszamy o poniesione w ciągu roku koszty oraz zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne (o ile nie zostały one zaliczone do kosztów). Należy tu uwzględnić różnicę remanentową – jeśli będzie ona ujemna, to zmniejszy dochód stanowiący podstawę naliczenia składki zdrowotnej, a gdy dodatnia to trzeba będzie zwiększyć dochód o jej wartość. Przy ustalaniu rocznej podstawy składki nie uwzględnia się również przychodów i kosztów, jakie wystąpiły w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.
Zdrowotna przy opodatkowaniu ryczałtem
Na ryczałcie podstawa składki zdrowotnej i wysokości miesięcznych składek są takie jak w poniższej tabeli:
Roczny przychód | Podstawa naliczenia stawki zdrowotnej | Wysokość miesięcznej składki zdrowotnej |
---|---|---|
Do 60 000,00 zł | 4 179,56 zł (6 965,94 zł × 60%) | 376,16 zł (4 179,56 zł × 9%) |
Do 300 000,00 zł | 6 965,94 zł (6 965,94 zł × 100%) | 626,93 zł (6 965,94 zł × 9%) |
Powyżej 300 000,00 zł | 12 538,69 zł (6 965,94 zł × 180%) | 1 128,48 zł (12 538,69 zł × 9%) |
Przy opodatkowaniu przychodów ryczałtem, przedsiębiorcy mogą wybrać sposób rozliczania składki zdrowotnej. Mogą ją rozliczać na podstawie:
- przychodu z poprzedniego roku lub
- bieżącego przychodu.
Zwroty i nadpłaty rocznej składki zdrowotnej
Po dokonaniu rocznego rozliczenia składki zdrowotnej może wyjść nadpłata lub niedopłata. Dopłaty należy dokonać do 20 maja. Przy nadpłacie można wnioskować o jej zwrot.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie dokonywał zwrotu nadpłaty, gdy zostaną spełnione dwa warunki:
- na koncie płatnika nie znajdują się zaległości,
- wniosek o zwrot został złożony w terminie.
Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziecie Państwo na stronie ZUS. Można dla ułatwienia w obliczeniach skorzystać również z dedykowanego kalkulatora.
Podobne artykuły